Waarom ik zorgverlener werd? Omdat ik dat heel goed kon. Als oudste dochter had ik heel goed leren zorgen. Voor mijn siblings, voor mijn ouders, voor iedereen die niet goed voor zichzelf kon zorgen. Daarna babysitten, en uiteindelijk zorg verlenen.
Gaandeweg kreeg ik veel ideeën over wat goede en slechte zorg en zelfzorg inhield. Omdat ik niet zo fysiek was ingesteld, besloot ik de opleiding binnen de ggz te gaan doen. Daar kon ik mijn kwaliteit van praten en weten goed kwijt.
En zo ondersteunde ik mensen in hun helingsprocessen maar zag ik ook al snel dat ik vooral affiniteit had met de mensen die chronisch verdwenen of verdwaald leken in hun mind. Tijden kon ik bij mensen zitten, en luisteren naar de woorden, en mij verwonderden over de bizarre constructies die ze probeerden te bouwen om iets duidelijk te maken of een ander te bereiken .
Ik ging dan hard voor ze aan het werk, want ik kon ze helpen dichter bij zichzelf te komen, zodat ze minder hoefden te lijden. Of dat ze minder boos zouden worden zodat wij minder hoefden te lijden.
Ook collega's coachte ik graag, zodat ze de cliënten beter konden handelen, en zo minder hoefden te lijden. Ik zag pestgedrag naar elkaar en naar cliënten, en poogde dat aan te kaarten, zodat we allemaal minder hoefden te lijden.
En ik? Niemand begreep mij echt, ik was aardig en eerlijk, zo betrokken, maar was ook altijd een beetje een vreemde eend in de bijt. En meestal als het echt ingewikkeld werd, ging ik door naar een andere afdeling. En zo begon het dan weer opnieuw.
Tot ik het ging zien, dat ik steeds op een punt kwam, dat na het prettige gevoel wat ik kreeg van het zorgen voor, ik op het punt kwam dat iemand niet verder kwam in zijn proces, wat ik ook deed. Of dat er irritaties ontstonden bij een cliënt omdat deze zich beperkt of betutteld voelde, en eigenzinnig als ik was, was dat als een rode lap. Als ik anderen ging beperken of betuttelen was ik mijn belangrijkste waarde uit het oog verloren, nl de autonomie van ieder mens zijn of haar eigen leven te bepalen, hoe ongemakkelijk dan ook.
Zo kwam ik mijn eigen redder op het spoor, de redder die de ander wilde redden van lijden. En met als enige eerlijke motief, mijn eigen lijden te verminderen. Als ik een ander kon redden, kon ik ook gered worden. Zo had ik een verhaal in de wereld gebracht waarin ik de held van het verhaal was geworden, die goede zorgverlener die zoveel zorg en aandacht voor cliënten had en tegelijkertijd altijd die steun was voor collega's. Ondertussen wachtte ik gretig op de redder die mij zou komen redden. Pfffff........
Dit werd de ontmaskering van de redden en het redderssyndroom in mij. Eigenlijk wilde ik gewoon goede zorg leveren en bijdragen aan de autonomie van ieder mens en ik had niet door dat mijn zorgverlener toch steeds weer doorsloeg naar het redderen. Het is een precair lijntje waarover ik nu balanceer. Dat deel wat gered wil worden in mij steeds weer in zicht houdend, en zo zien dat ik bij het idee dat de ander lijdt toch weer begin te redden. Het lijden in mij zien, en deze de bedding geven die het nodig heeft. En daarmee wordt mijn bedding steeds groter en is steeds meer in staat het lijden van de ander te houden.
Niemand hoeft gered te worden, alleen soms vergeten we dat even en dan is het fijn dat er een ander is die ons daaraan herinnert. Herken jij je ook in het redden als zorgverlener? Of twijfel je? Ik vroeg chatgpt wat punten op een rijtje te zetten zodat je de redder in jou kunt ontmaskeren. Want zorg verlenen zonder redder zorgt pas echt voor goede zorg, omdat we mensen dan pas bij kunnen staan de weg naar zichzelf te kunnen vinden.
Bij deze wat tips om je eigen redder te ontmaskeren, en laten we het er vooral veel over hebben, want dat maakt de zorg zoveel leuker uiteindelijk.
~Marieke
Het **redderssyndroom** is een fenomeen waarbij mensen op een dwangmatige manier anderen willen helpen. Hoewel het aanvankelijk als een nobele karaktereigenschap lijkt, kan het ernstige gevolgen hebben voor zowel de persoon zelf als de mensen in hun omgeving¹. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van het redderssyndroom:
1. **Overmatige Hulpbereidheid**: Mensen met het redderssyndroom voelen een sterke behoefte om anderen te helpen, zelfs als die hulp niet wordt gevraagd. Ze kunnen hun eigen behoeften opzij schuiven om anderen bij te staan.
2. **Verslavende Hulpverlening**: De drang om te helpen wordt verslavend. Redders voelen zich vaak onvoldoende gewaardeerd, maar blijven toch doorgaan met helpen.
3. **Hulp die Anderen Hulpeloos Houdt**: Ironisch genoeg kan overmatige hulp ervoor zorgen dat anderen afhankelijk worden van de redder. In plaats van uitleg te geven, nemen ze taken over, waardoor de ander niet zelfstandig leert handelen.
4. **Oorsprong van het Redderssyndroom**: Het komt vaak voort uit onzekerheid. Redders hopen via hun hulp waardering te krijgen om hun beschadigde zelfbeeld te herstellen. Soms kan er ook een narcistisch aspect aan verbonden zijn.
5. **Uit de Reddersrol Stappen**: Om jezelf te bevrijden van de drang om anderen te redden, is het belangrijk om te begrijpen waarom je deze behoefte hebt. Werk aan je zelfvertrouwen en stel grenzen om een gezondere balans te vinden tussen helpen en voor jezelf zorgen¹²³.
Als verpleegkundigen zich bewust zijn van dit syndroom, kunnen ze beter voor zichzelf zorgen en effectiever hulp bieden aan anderen.
Bron: Gesprek met Bing, 1-4-2024
(1) Altijd maar willen helpen: het redderssyndroom. https://psycholoog.nl/.../altijd-maar-willen-helpen-het.../.
(2) Bevrijd jezelf van redders en het redderssyndroom | Intermediair. https://www.intermediair.nl/.../bevrijd-jezelf-van....
(3) Rem de redder af: 3 adviezen - Psychologie Magazine. https://www.psychologiemagazine.nl/.../rem-de-redder-af.../.
Reactie plaatsen
Reacties