Jaren lang was het mijn overtuiging dat je je laatste levensfase goed moet regelen. De zorgwereld biedt hier een heel scala aan hulpmiddelen voor en ook in de wereld van de stervensbegeleiding komen er steeds meer boekjes en formulieren. Maar waarom was ik hiervan overtuigd?
Als ik goed na ga, is het gewoon wat ik leerde in alle trainingen die ik deed over de palliatieve zorg. Als zorgverlener in die laatste fasen hielden we ons bezig met proactieve zorgplanning. Dat was het zo helder mogelijk maken van de situatie waar een cliënt in zat en dan vooruit kijken wat de mogelijke problemen konden zijn en alvast een plan maken om deze te tackelen. Daar is niet mis mee, sterker nog, als zorgverlener werkt het prettig als deze informatie er al is. Toch kent het ook een keerzijde, want ik kon er niet van uit gaan dat de informatie die ik had ook klopte met het moment. Cliënten konden er nog zo goed over nadenken van tevoren, als ze in het moment keuzes moesten maken, kon het wel weer eens helemaal anders zijn.
Nu sta ik zelf op dat punt in mijn project, met de vraag wat ik nog zou moeten regelen rondom de laatste levensfase en er komt dan een heleboel omhoog aan informatie. Wel of niet reanimeren, wel of niet behandelen en zo wel, wat dan wel en als het einde nadert, waar wil ik dan sterven? Thuis, hospice, ziekenhuis.... Ik heb hier papieren liggen van de NVVE gewoon omdat ik benieuwd was. Maar ik heb er al jaren niets mee gedaan.
Ik merk dat welke papieren ik ook opzoek, download of bestel. Bij niets ervaar ik een beweging om het in te vullen of erover na te denken. En belangrijker nog, vaak zijn de meeste van deze formulieren er voor bedoeld om het gesprek op gang te brengen met de mensen die er toe doen, geliefden, huisarts en andere betrokkenen. En dat is ook niet wat ik doe, dit soort thema's bespreken met geliefden.
Wanneer ik hier een poos mee ga zitten, zie ik dat ik in die papieren en de vragen een soort degradatie ervaar van het leven. Alsof we het leven terug kunnen brengen tot de symptomen van ziekten en sterven en daarmee kunnen werken door een plan te maken voor de te verwachten problemen. Terwijl het leven eindeloos gecompliceerd is, verweven, gekleurd, dynamisch, vloeibaar en boven alles magisch. In mij leeft de overtuiging dat als ik die papieren invul, er een deel van mij niet meegenomen wordt in het geheel.
Vanuit de zorg weet ik dat er een poging wordt gedaan om zo compleet mogelijk te zijn, integrale zorg heet dat. Daarbij wordt er aandacht besteed aan de vier domeinen: lichamelijk, geestelijk, sociaal en spiritueel. En die laatste gaat dan met name over zingeving in de meeste gevallen, en soms ook over religie. Wat is het wat ik mis? En is dat iets wat ik kwijt kan in het plannen van ziekte en sterven?
De magie van het leven laat zich niet vangen in een ja of nee. Wil ik gereanimeerd worden? Eens kijken! Ik vraag mij dan eerst af: waarom is mijn hart gestopt, hoe oud ben ik en hoe gezond, wie is er bij, wil degene wat doen, of weet diegene niet wat hij/zij moet doen? Hoe zal ik er uit komen? Als een vrouw die nog van alles kan of een bedlegerig kasplantje..... tsjaaa, er zijn zoveel dingen die zich niet laten vangen in die ja of nee. Maar tegelijkertijd is er een crisis moment als mijn hart stopt en een ja of nee is dan cruciaal. Want op zo'n moment is het ondoenlijk om een heel verslag te moeten lezen, of een stroomschema te moeten volgen.
Wat ingewikkeld is dit, van hier uit. Ik ben werkelijk benieuwd hoe dit voor anderen is. Ben je het al tegengekomen in je leven en hoe ga je ermee om? Heb je zaken opgeschreven of bespreken en zo ja wat? En zo nee, waarom niet?
~Marieke
Reactie plaatsen
Reacties